د شپیګل مرکه د دو الماني
سیاستمدارانو سره :
د الماني شپیګل مرکه د دو الماني معتبرو پارلماني غړو سره، چې یو ئي پېتر شتروک (Peter
Struck) ۶۶ ته کلن او د سوسیال دېموکراتانو (SPD) غړی او په ۲۰۰۲ ز کال کي بیا تر ۲۰۰۵ پوري د « سرو او زغونانو » د
حکومت په دوران کي وزیر د دفاع وو - او بل ئي یورګن تودنهوفر (Jürgen Todenhöfer) چې پخوا د کریست دېموکراتانو (CDU)
د پارلمان غړی وو او ورسته بیا د یوې مطبعې منجر وو او د امریکا د جنګ په عراق او افغانستان کي سر سخته مخالف
دی . ده پر دواړو جنګو باندي د امریکا، کتابونه لیکلي دي . «تودنهوفر» د شوروي دوخت او افغانستان د جنګ پر م
هال د مجاهیدونو سره افغانستان ته تللی او اوس هم کله کله افغانستان ته ځي .
پوشتني او ځوابونه :
شپيګل : ښاغلی شتروک، د المان د سرتیرو شتون وروسته تر اوو کلونو په هندوکش کي مطمین سوی دی ؟ شتروک
: طبعا، د طالبانو د وخت په حکمفراي کي د اورپکو تهدید په اروپا او المان کي بې خي ډېر وو. موږ خپل د امنیت
دفاع باید په هندوکش کي وکړو . دغه خبره تر هغه پوري اعتبار لري تر کومه پوري چې په افغانستان کي د اورپکو څ
خه وېره نه وي .
شپیګل : ښاغلی تودنهوفر، ځان په امن کي بولي
؟ &
nbsp;
تودنهوفر : برخلاف، د ناتو(NATO)
دغه شتونوالی په افغانستان کي خطر دی و المان ته . دغه د امریکا بمبارۍ چې ولسي وګړي وژني او کلي ورانه وي په
ملیونو مسلمانان ئي پخپلو کورونو کي د تلویزون پرمخ ویني دا خو ښکاره خبره ده، چې ځوانان دغه حال نه مني او د
غچ اخستلو لپاره میدان ته راوځي . او زموږ په ملک کي داخله وزیر شوبله (Schäuble) د اورپکو د ښکار پسي وځي او د ده م
ګري ئي په افغانستان کي روزي او را پاره وي . د افغانستان جنګ د اورپکو روزنه ده .
شپیګل : دا داسي
ښکاري، چې الماني سرتیري په هندوکش کي یو ناسم او بې مسؤلیت کار وي ؟
تودنهوفر : سیاستمداران هم اجازه ل
ي ، چې غلطي وکړي، خو باید دغه جرئت هم ولري، چې خپله غلطي اصلاح کړي . سوسیال دېموکراتان مغروره وه، چې دوي د
سولي ګوند دي . نو له دې کبله غواړم، چې لکه پېتر شتروک جرئت ولري، چې خپله غلطي اصلاح کړي . ډېری الماني سیاستم
داران پېژنم، چې دوي دغه جنګ نه غواړي، خو دغه جرئت نه لري، چې په عامه ئي وه واي .
شتروک : هېلموت شمیت
(Helmut Schmidt) زموږ فراکسیون کي ټیک همدغه خبره وکړه : موږ باید له جنګه څخه راووځو . مګر دغه دوام کوي . ډېر شیان
د امریکاد نوي حکومت په پلانونو پوري اړه لري .
تودنهوفر : دامریکا له حکومت نه وغواړۍ ، په یوه فیصله
ئي وړاندیز کي د بوندستاګ چې د کلیو بمباري بس کړي!
هغه څوک چې د القاعدي د ځان وژنکو په مقابل
کي پروتست کوي ، باید د امریکا د اورپکي بمباريو په مقابل کي هم پرتست وکي .
شتروک : د ولسي
وګړو وژل ناوړه کار دی، هیڅ د قبلولو وړ نه دی . موږ له ډېري مودې راهیسي د امریکایانو سره په خبرو کي یو
. زما په اند امریکایانو خپل پلان ته بدلون ورکړی دی .خو زموږ اغیزه پر امريکایانو باندي محدود ده .
تودنهوفر : موږ خو د دوي ترلاس لاندي نه یو، موږ یو مستقل هېواد یو .
شپیګل : ښاغلی تودنهوفر، ایا
ستاسو په خبره موږ ښه پوهېديلي یو ؟ چې تاسو امریکایان او القاعده يوشی بولۍ؟
تودنهوفر : وه یوه مسلمان هلک ته هیڅ فرق نه لري، چې د القاعدې لخوا یا د امریکا لخوا په بم کي
مري . د بوش حکومت ډېر ولسي مسلمانان وژلي تر القاعدې چې غربیان ئي وژلي وي . موږ باید د یوه بام او دوو هوا وو څ
خه لاس واخلو .
شپیګل : اوباما اوس پلان نه لري، چې له افغانستان څخه ووځي . برعکس غواړي چې لا نور
سرتیري هلته ولیږي .
تودنهوفر : دا یوه غلطي ده . افغانان د امریکایانو نور سرتیري نه
غواړي، بلکه لا لږ سرتیري غواړي . ولسمشر کرزي پخپله ماته وویل ، چې زه ډېر د المان پر مېشتو سرتیرو حساب
کوم او کولاسم پر ایضافه سرتیرو دامریکایانو صرف نظر وکړم .
شپیګل : پر هواي حملو باندي چې تاسو نیوکي
کوی، خو ځمکني سرتیر لږ دي له دغه کبله هواي بریدونه اړین دي . دغه دېرشزر نور سرتیري چې ورسي نو به
هواي حملي ونسي .
تودنهوفر : د ناتو سرتیري که یو ټک خپل پر خوا اوشا واو
ي ، سمدلاسه هواي ځواک راغواړي . غربي سرتیري تر دې چې جنګ وکړي ولسي وګړي وژني . یوازي په دغه تیرو څو کلو کي
پنځه ودونه په بمونو کي له منځه تللي .
شترک : بمبارۍ چې بېګنا
وګړي پکښې مري ډېر ویرجن کار دی . د امریکا د ریئس جمهور د امنیت مشاور جیم جاونز (Jim Jones) یو معقول سړی دی ، خو په
منطقه کښې سرتیري او د دوي قوماندانان دي، چې خپل د ویري ښه او بد نه ګوري بې پروا هر څه چې ئي وکړه هغه کوي .
شپیګل : ایا الماني سرتیري هم ځانونه ورسره مقصر
کوي؟ &
nbsp;
تودنهوفر : طبعي ده چې موږ هم ورسره مسؤل یو . مع
ومات د الماني الوتکو یوازي د « ای ساف» لپاره نه دي بلکي د « انډورینګ فریدم» (Enduring Freedom) لپاره هم څ
ګندویني کوي . او دوي ددغه معلوماتو له مخه بیا بمباری کوي .
شتروک : زه خو دلته د الماني س
تیرو کوم مسؤلیت نه پکښې وینم . او د افغاني ولس مسؤلیت هم نه وینم . موږ پخپله ساحه کي بمبارد نه کوو .
شپیګل : په دا اخره ونۍ کي چې کندوز ته نژدې درې الماني سرتیري مړه سوه . المانانو د امریکایانو څخه د هواي
حملې مرسته وغوښتل .
شتروک : طبعي ده، چې داسي حالت راځي، چې و هواي ځواک ته اړتیا پیدا سي . چې د الماني
سرتیرو ژوند له خطره څخه خلاسون ومومي . خو ولسي وګړي باید پکښې قرباني نسي . زما له نظره په دغه ځاي کي ولسي
وګړو ته ځاني تاوان نه دی اوښتی .
۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
شپیګل : په حقیقت کي د ملل متحد له
خوا د بیا رغاوني لپاره د ورځي ۷ ملیونه امریکاي ډالره لګښت کیږي . برخلاف یوازي د امریکا د سرتیرو لګښت د و
ځي سل ملیون دی . له دې نه څرګندیږي ولسي بیا رغاونه ډېره اړینه نه وي .
شتروک : داښکاره خبره ده، چې
دسرتیرو لګښت ډېر وي . داچې تفاوت په منځ کي د سرتیرو دلګښت او د بیارغاوني د لګښت ډېر دی دا خبره منم . مګر
موږ دا یقین نه درلود چې دومره به هلته پايو. موږ فکر کاوه، چې هلته به کراري راسي او موږ به بېرته ځني
راځو . خو دغه انډول ناسم وو .
شپيګل : ایا دا یوه غلطي وه، چې افغانستان ته ورننه وتو؟
شتروک : نه نه،
دا یوه غلطي نه وه . وروسته تر یولسمي د سبتمبر باید امریکایانو یو عکس العمل ښوولی واي . په یاد مو ده : چې طا
بانو اوساما بنلادن امریکایانو ته په لاس نه ورکاوه او د اورپکو کمپونه ئي نه تړل
. &n
bsp;
تودنهوفر : طبعي خبره ده، امریکایانو باید
عکس العمل ښوول واي . مګر دوي باید کابل د دې لپاره بمبارد کړی واي؟ دا خو یوه بې مانا خبره ده، چې یو هېواد د یو
څو اورپکو لپاره بمبارد سي . او دا څه چې اورپکي افغانان هم نه وه . امریکاباید خپل خاصه کوماندو ته امر کړی واي
بنلادن به ئي له منځه وړی واي . څې وکړه : په یو ریشخندي ډول ئي د «توري بوري» څخه پرې ښود چې ولاړسي او ملا عم
ر پر موټر سیکل ځني ولاړ .
شپیګل : په افغانستان کي باید څه وسي، چې ناتو له افغانستان څخه ووځي ؟
شتروک : پردې ټوله موافق دي، چې افغاني سرتیري او پولیس و روزل سې . خو په تاصف سره دغه کار په دا اخرو وختو کي
ډېر نیم کړی پرمخ ولاړ . خو اوس الماني سرتیري د دې لپاره ډېر زیار باسي .
تودنهوفر : افغانان
له موره پیدا سوي جنګیالي دي . په زرو کلونو پر دوي حملې سوي . هلته یو څورلس کلن په سلاح پوهیږي . دوي د دې شي
پاره اوږدې روزنې ته اړتیا نه لري . ولې یو وزګار ځوان چې تر سلو ډالر لږ معاش ولري ملي اوردو ته ورسي، چې طالبان
دو ته هلته د څلور سوه بیا تر شپږ سو ډالر معاش ورکوي؟ موږ باید ملي اوردو ته ښه معاش ورکړو. افغانستان یوازي
افغانان ساتلاسي او بس .
شپیګل : که د اورپکو پسي نور نه ګرځو نو په افغانستان کي بل ځه لټو
؟
تودنهوفر : موږ په افغانستان کي د
انتي غربي ناسیونالیستانو سره جنګیږو . افغانستان د جیوستراتیژۍ له مخي یو په زړه پوري هېواد دی . ولې له هغه
ځایه نه روسیه، هند، پاکستان او چین ښه کنټروليږي او بل افغانستان د سیاسي خامو موادو ځائ دی . په پاي کي
امریکایان غواړي ، چې په ا فغانستان کي د ګازو پیپ لین و غځه وي
. ۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰
شپیګل : کله به
الماني سرتیري له افغانستان نه ووځي ؟
شتروک : زه وېرېږم چې لس کاله به لا نور هم په
افغانستان کي پاته سو .
تودنهوفر : که دغسي ډېر دوام وکړي نود الماني سرتیرو مړې به چې اوس ۳۵ دي ۳۵
به نوي بلکې په سلهاوو به وي او موږ به خپل کرېدیت په اسلامي نړۍ کي بېخي له لاسه ورکړو . زموږ سیاستوال باید
ترمخ ترټاکونو صادقانه د وتولو ستراتېژي ومخ کښېږدي، چې موږ لږترلږه په دو درو کلونو کي له دغه کړکیچ څخه
ا وځو .
شپیګل : ښاغلی شتروک او ښاغلی تودنهوفر موږ مننه کوو ستاسو له مصاحبې نه !
دغه ژباړه
د شپیګل د ۲۷ تمي ګڼي نېټه ۲۹.۶.۲۰۰۹ څخه سوې څرنګه چې مصاحبه ډېره وه هغه مهم ځایونه ژباړه سوه یانی تر نیم
اي یوڅه ډېره ژباړه سوې ده .
